Pozwoliłem sobie napisać artykuł o ciężkich pojazdach serii TR, R, Major.
Zapraszam do lektury
RENAULT TR,R,MAJOR
Powszechnie Francję uważa się za kraj najlepszego wina, serów, dojrzewających wędlin i potraw ze ślimaków i żab, ale jak się okazuje Francuzi potrafią budować także doskonałe, niemal wyprzedzające swoje epoki samochody. Mówiąc to nie chodzi mi wcale o uznanego za najpiękniejszy samochód osobowy XX wieku Citroena DS. Mam na myśli ciężkie pojazdy ciężarowe typów TR, R i Major. Samochody te zmieniały się na przestrzeni lat niemal ewolucyjnie, ale zacznijmy od samego poczatku...
Firma Renault Vehicules Industriels (R.V.I.) powstała w roku 1978, ale to wcale nie jest poczatek opisywanej serii pojazdów, gdyż te powstały w roku... 1970! Jak to możliwe skoro ich producent "powstał" dopiero 8 lat później?
W 1970 roku firma genialnego konstruktora Mariusa Berlieta zaprezentowała nową ciężarówkę dalekodystansową - Berliet TR300. Pojazd otrzymał nową kabinę oznaczoną symbolem KB2400. Cechowała się ona pudełkowatym kształtem, dużą powierzchnią przeszkloną, dość mocno cofniętą przednią osią oraz światłami wciągniętymi na maskę, między którymi znajdowała się atrapa chłodnicy. Szoferka była jedną z najprzestronniejszych dostepnych wówczas na rynku, posiadała także najniższy tunel silnika. Samochód napędzany był turbodoładowaną jednostką V8 o pojemności ponad 14l i mocy 300KM. W 1971 roku przedsatawiono pojazd oznaczony jako TR250. Posiadał 6 cylindrowy, rzędowy silnik z turbiną o pojemności ok. 12l i mocy 260KM. Rozwinięciem tego modelu był zaprezentowany w 1972 roku TR280. Pojazd wizualnie niczym nie różnił się od TR300. Napędzał go silnik MDS 06.35.40 o pojemności 12l i mocy 266KM osiaganej przy 1800 obr/min. Maksymalny moment obrotowy osiagany był przy 1300 obr/min a spora jego cześć dostępna była już przy 1000 obr/min. Silnik zawdzięczał swoją elastyczności turbodoładowaniu. Napęd na koła przekazywała 8 biegowa skrzynia BRL3.
W roku 1973 Berliet przedstawia kolejny model z widlastą 8 o oznaczeniu 835 pod kabiną. TR320 ma moc 310KM przy 2100 obr/min.
W 1976 silnik 06.35.40 zostaje poddany modyfikacjom i osiąga już przyzwoite 305KM ze stosunkowo niewielkiej, 12 litrowej pojemności.
Nie ma sensu więc produkcja motoru 835 o dużo większej pojemności i niewiele większej mocy. Wynikiem tego w 1977 powstaje turbodoładowany silnik MIVS 08.35.30 o pojemności 14,88l, 8 cylindrach umieszczonych widlasto generujący potężne 352KM przy 2000 obr/min. Odpowiednio wytrzymała musiała być także przekładnia. Tą sprowadzano aż z USA. Był to Fuller RoadRanger o 13 biegach. Duży silnik wymaga lepszego chłodznia więc nieco przekonstruowano ścianę przednią kabiny KB2400. Światła powędrowały do zderzaka (w najlepszych wersjach chromowanego z 6 halogeniami) a wlot powietrza do chłodnicy rozciągnięto na całą szerokość maski. Pojazd z zapasem spełniał europejską normę 8KM na 1 tonę i z powodzeniem mógł holować, najcięższe dopuszczalne zestawy o masie 38 ton.
Pojazdy produkowane były także pod marką Saviem o oznaczeniu PX.
W 1978 roku zaprezentowano światu także ultraluksusowy ciągnik przygotowany do obsługi tras międzykontynentalnych przez jednego kierowcę. Nazywał się Berliet TR Centaure. Wyposażony był w kabinę KB2480 o wysokości wnętrza 2,05m. Samochód miał deskę rozdzielczą z drewnianym wykończeniem oraz aneks kuchenny po prawej stronie fotela kierowcy (składany zlewozmywak oraz dwupalnikowa kuchenka). Wyposażono go tylko w jedną, górną leżankę. W miejscu dolnego łóżka znalazła się lodówka, toaleta chemiczna oraz składany stolik w miejscu fotela pasażera. Zespół napędowy pochodził z modelu TR350, lecz nieco zmodyfikowany silnik osiągał 356KM i maksymalny moment obrotowy osiagany od 1100 do niemal 1400 obr/min. Kabina wyposażona została w wiele chromowanych elementów, dodatkowe oświetlenie oraz specjalne malowanie. Wnętrze wykończono welurem i drewnem. "Le Centaure" stał się pojazdem legendarnym.
Rok '78 przyniósł połączenie firm Berliet i Saviem w jeden koncern. Od tej pory znakiem firmowym stał się dotychczasowy znak firmowy Saviem'a czyli romb, a wszystkie pojazdy otrzymały nazwę Renault. Produkowano dotychczasowe modele Berlieta jako Renault TR.
W 1981 TR doczekuje się następcy. Nowy pojazd zostaje oznaczony literą R. Wyposażony jest w kabinę KB2400, którą poddano drobnemu liftingowi. Większe zmiany dotknęły wnętrza. Nowy pojazd miał o wiele nowocześniejszą i lepiej rozplanowaną deskę rozdzielczą oraz lepsze materiały wykończeniowe (głównie beżowy, brązowy lub niebieski plusz). Napędzały go silniki R6 lub V8 o mocy od 305 do 360KM. Kierowca miał do dyspozycji 9 lub 18 przełożeń, które zapewniały skrzynie B9/B18.
W 1984 roku na rynku pojawia się pojazd klasy wyższej, wyposażony w zmodyfikowaną kabinę KB2480. Może pomieścić dwóch kierowców zapewniając im dobre warunki pracy i wypoczynku. Pod kabiną pracował turbodoładowany V8 z intercoolerem o pojemności skokowej niemal 15l i mocy 370, 390, a od 1988 roku także 420KM. Tylna oś mogła być zawieszona pneumatycznie. Pojazd otrzymał nazwę Turboleader.
W 1986 roku zaprezentowano pojazd z silnikiem rzędowym o 6 cylindrach i mocy 310, 330 lub 340KM wyposażony w podwyższoną kabinę KB2480, która otrzymała nazwę Turboliner. W ofercie pojawił się także pojazd przygotowany dla klientów, którym najbardziej zależało na powierzchni skrzyni ładunkowej. Przedział sypialny umieszczono nad głową kierowcy siedzącego w krótkiej, zbudowanej w oparciu o dzienną szoferkę, kabinie. Taki rodzaj kabiny w ofercie Renault otrzymał nazwę Duplex (Maxicube).
Rok 1990 przyniósł kolejną nowość. Seria R została zastąpiona przez pojazd o wdzięcznej nazwie Renault R Major. Zupełnie zmieniono przód kabiny, którą zbudowano w oparciu o... KB2400! Deska rozdzielcza także uległa modernizacji. Pojazd dostępny był z kabinami dzienną, sypialną, Turboliner oraz Duplex. Napędzały go silniki MIDR R6 Turbo Intercooler Euro1 lub 2 o mocach 310, 330, 340, 350, 380 (później 385) lub 420KM. Jednostki 385 oraz 420 montowano także w modelu AE. Napęd na koła przenosiły skrzynie B9 lub B18. Koniec produkcji modelu R Major to rok 1996. W tym czasie pojazdy typoszeregów TR, R i R Major znalazły wielu zwolenników i sprzedały się w setkach tysięcy egzemplarzy.
Fenomenem łączącym wczesne konstrukcje Berlieta z początku lat 70'tych poprzez wszystkie późniejsze modele z ostatnim pojazdem Major jest kabina KB2400. Jej konstrukcja okazała się na tyle doskonała, że z powodzeniem istniała na rynku przez ponad 26 lat (i ciągle była chwalona przez kierowców!), aż do czasu kiedy Renault wprowadziło na rynek model Premium z szoferką o całkowicie nowej konstrukcji.
Autor: Mihu, tekst objęty jest prawami autorskimi.