Prace legislacyjne
20 października 2009 Pierwsze czytanie (komisyjne)
8 października 2009: skierowano pod obrady Komisji Infrastruktury
22 września 2009 Projekt ustawy
http://orka.sejm.gov.pl/Druki6ka.nsf/0/ ... ustawa.doc
12 dni po pierwszym czytaniu : Projekt przewiduje zmianę ustawy o transporcie drogowym w zakresie zawieszenia wykonywania transportu drogowego przez przewoźnika, zezwoleń na dokonywania międzynarodowego przewozu drogowego rzeczy na terytorium RP przez zagraniczny podmiot, uzyskiwania certyfikatów kompetencji, wymagań dla kierowców wykonujących przewóz drogowy oraz sankcji za wykonywanie międzynarodowego przewozu rzeczy bez wymaganego zezwolenia.
Uzasadnienie:
Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw nowelizuje przepisy dotyczące przewoźników drogowych w ustawach dotyczących wykonywania działalności transportowej. Projekt ma na celu liberalizację norm dotyczących wykonywania zawodu przewoźnika, co w założeniu ma skutkować stworzeniem korzystniejszej sytuacji prawnej dla podmiotów wykonujących przewozy drogowe w warunkach kryzysu gospodarczego i narastających trudności na rynkach krajowych oraz międzynarodowych.
Aktualna sytuacja ekonomiczna na rynku transportowym wymaga poszukiwania metod oraz rozwiązań w celu kształtowania takich warunków funkcjonowania rynku, które gwarantowałyby zarówno efektywność makroekonomiczną, jak i efektywność poszczególnych przedsiębiorstw na nim funkcjonujących. Przedmiotowa nowelizacja wychodzi naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców dotyczącym konieczności wprowadzenia bardziej elastycznych przepisów, ułatwiających funkcjonowanie przewoźników w coraz trudniejszych realiach ekonomicznych.
W ustawie o transporcie drogowym zostaje zamieszczony art. 14a oraz art. 15 ust. 2b, które wprowadzają możliwość 12- miesięcznego okresu zawieszenia wykonywania tego rodzaju działalności gospodarczej, bez utraty uprawnień (licencji).
Przepisy te pozwolą przedsiębiorcy w dowolnym czasie, z zachowaniem odpowiednich procedur przewidzianych w tych przepisach, uwzględniając kondycję ekonomiczną swego przedsiębiorstwa, na zawieszenie wykonywania działalności transportowej (do 12 miesięcy), bez konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów za ponowne uzyskanie dokumentów potrzebnych dla wykonywania tej działalności.
Art. 28 a wprowadza zapis zobowiązujący do wypełnienia przez zagraniczny podmiot zezwolenia najpóźniej przed wjazdem na terytorium RP. Takie rozwiązanie pozwoli na efektywniejszą kontrolę przewoźników spoza UE, co może być szczególnie istotne w przypadku przedsiębiorców z państwa spoza Unii Europejskiej w relacji, z którym Polska posiada duże potrzeby przewozowe. Ściślejsza kontrola przewozów, pod kątem wymogów przewidzianych w zezwoleniu, powinna zwiększyć realne wykorzystanie zezwoleń przez przewoźników z państw spoza UE, co z kolei powinno spowodować wzrost popytu na polskie zezwolenia przez wspomniane państwa. Powyższa sytuacja polepszy pozycję negocjacyjną Polski w rozmowach z państwami spoza UE na temat kontyngentów zezwoleń na międzynarodowy transport drogowy. Tym samym dzięki większej liczbie zezwoleń zagranicznych zwiększeniu powinny ulec też przychody z tytułu działalności przewozowej polskich przewoźników. W efekcie może to spowodować wzrost wpływów podatkowych do budżetu.
Art. 29 a wprowadza nowe regulacje dotyczące zasady wykonywania przewozów kabotażowych w transporcie drogowym rzeczy przez zagranicznych przewoźników na terytorium RP wprowadzając regulacje prawne, które od przyszłego roku obowiązywały będą we wszystkich państwach członkowskich w związku ze zmianą przepisów wspólnotowych w tym zakresie. Przedmiotowy przepis precyzuje zasady wykonywania ww. przewozów na terytorium RP, ułatwiając ich kontrolę przez upoważnione służby i przyczyniając się do wyeliminowania nieuczciwej konkurencji ze strony podmiotów zagranicznych.
W art. 29 a zobowiązuje się ministra właściwego do spraw transportu do wydania aktu wykonawczego, który określi rodzaje i wzory zezwoleń na wykonywanie międzynarodowy transport drogowego, zasady ich wykorzystywania, zakres niezbędnych danych w nich zawartych oraz sposób ich wypełniania.
Powyższe regulacje określą wzór zezwolenia, który dotychczas nie wynikał z przepisów prawa materialnego oraz uporządkuje inne kwestie związane z wykonywaniem międzynarodowych przewozów drogowych na terytorium RP przez przedsiębiorców zagranicznym.
Art. 37 ust. 2 ustawy o transporcie drogowym pozostaje bez zmian. Przewiduje, że osoby legitymujące się co najmniej 5-letnią praktyką przedsiębiorcy wykonującego działalność gospodarczą w zakresie transportu drogowego lub zarządzania takim przedsiębiorstwem mogą uzyskać certyfikat kompetencji zawodowych (CKZ) po uzyskaniu pozytywnego wyniku testu z wiedzy. Zwolnieni są natomiast z pisemnych zadań egzaminacyjnych do rozwiązania.
Dodaje się art. 38a ust. 1 i 2, który określa sposób dokumentowania posiadanej przez osoby ubiegające się o certyfikat kompetencji zawodowych, wiedzy w zakresie zagadnień objętych na egzaminem na CKZ. Dyrektywa Rady 96/26/WE z dnia 29 kwietnia 1996 r. (zmieniona dyrektywą Rady 98/76/WE z dnia 1 października 1998 r.) w sprawie dostępu do zawodu przewoźnika transportu drogowego(…) w art. 3 ust. 4 przewiduje możliwość zwolnienia z obowiązku przystąpienia do egzaminu na CKZ osoby legitymującej się dyplomem potwierdzającym wyższe wykształcenie z wiedzy w zakresie zagadnień objętych egzaminem na CKZ.
Do ustawy o transporcie drogowym proponuje się wprowadzenie regulacji umożliwiających odbycie w trybie przyspieszonym kwalifikacji wstępnej przez kierowców w transporcie drogowym – poprzez zmianę art. 39a – 39k. Możliwość taką określa dyrektywa 2003/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie wstępnej kwalifikacji i okresowego szkolenia kierowców niektórych pojazdów drogowych do przewozu rzeczy lub osób, zmieniająca rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 oraz dyrektywę Rady 91/439/EWG i uchylająca dyrektywę Rady 76/914/EWG. Rozwiązanie to umożliwi uproszczenie i przyspieszenie procedury związanej z uzyskaniem uprawnień do podejmowania pracy na stanowisku kierowcy wykonującego przewozy drogowe. W efekcie, nowe regulacje przyczynią się do stworzenia łatwiejszego dostępu do zawodu kierowcy dla osób, które spełnią odpowiednie wymagania przewidziane w ustawie.
W związku z powyższym, wprowadza się zmianę w art. 39a ust. 1 ustawy w zakresie wieku, w jakim może zostać zatrudniona osoba w transporcie drogowym. Zaproponowane limity wiekowe wynikają bezpośrednio z dyrektywy 2003/59/WE oraz z dyrektywy 2006/126/WE w sprawie praw jazdy. Dokonano także korekty dotychczasowych przepisów, których interpretacja sprawiała największe trudności. W wymaganym programie szkolenia uwzględniono także zajęcia teoretyczne i praktyczne w zakresie bezpiecznego mocowania ładunku. Zakres ten wynika bezpośrednio z przepisów dyrektywy, a dotychczasowe brzmienie przepisu nie wskazywało precyzyjnie na obowiązek przeprowadzania tych zajęć.
W art. 39g ust. 2 uzupełniono wykaz osób które mogą przeprowadzać zajęcia praktyczne z jazdy w trakcie kwalifikacji wstępnej o instruktora nauki jazdy. Dotychczas zajęcia praktyczne z jazdy w ruchu drogowym mógł przeprowadzać wyłącznie instruktor techniki jazdy. Jednakże ze względu na fakt, iż w okresie przejściowym nie każdy instruktor techniki jazdy posiada uprawnienia instruktora nauki jazdy, oraz na fakt, iż w zajęciach mogą brać udział także osoby nie posiadające uprawnień do kierowania pojazdami szkoleniowymi, dla zachowania bezpieczeństwa procesu szkoleniowego niezbędne jest wprowadzenie proponowanego przepisu.
W art. 39g w ust. 11 dokonano korekty przepisu pozwalając przedsiębiorcy prowadzącemu szkolenie w ramach kwalifikacji wstępnej na wybór pomiędzy zleceniem szkolenia z jazdy w warunkach specjalnych Ośrodkowi Doskonalenia Techniki Jazdy lub na przeprowadzenie tych zajęć przy użyciu symulatora. Dotychczasowe brzmienie przepisu nie pozwalało na bezpośrednie zastosowanie założonego trybu szkolenia.
Przepis art. 39i uzupełniono między innymi o delegację ustawową dla ministra właściwego ds. transportu do ustalenia wymagań dla symulatorów jazdy, o których mowa w art. 39 g. W dotychczasowych przepisach brak było takiej delegacji, co uniemożliwiło wykorzystanie symulatorów w procesie szkoleniowym. Określenie wymagań jest niezbędne dla właściwego procesu certyfikacji, a tym samym dla zapewnienia odpowiedniego poziomu szkolenia kierowców.
W projekcie wprowadzono także odpowiednie okresy przejściowe dla podmiotów prowadzących szkolenia kierowców wykonujących przewozy drogowe.
W ustawie został również znowelizowany art. 42, poprzez wprowadzenie zapisów, które umożliwiają uiszczanie w ratach opłaty rocznej przez podmioty wykonujące na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przewóz drogowy. Możliwość taka będzie przewidziana dla ww. podmiotów przy uwzględnieniu ich zdolności do terminowego spłacania rat. Takie rozwiązanie pozwoli na dostosowanie sposobu uiszczania opłaty za przejazd po drogach krajowych do indywidualnych możliwości ekonomicznych poszczególnych przewoźników, zwłaszcza będących w ciężkiej sytuacji finansowej na skutek zmniejszenia dochodów w wyniku pogorszenia sytuacji gospodarczej.
Art. 89a precyzuje zasady postępowania służb kontrolnych w przypadku zatrzymania zagranicznego pojazdu wykonującego międzynarodowe przewozy drogowe na terytorium RP bez zezwolenia. Przedmiotowy przepis stwarza podstawy do podejmowania konkretnych czynności służbom kontrolnych w takim przypadku.
W załączniku do ustawy dodaję się nową poz. 3.1, w której podwyższa się karę za wykonywanie międzynarodowego przewozu drogowego rzeczy bez wymaganego zezwolenia z 8.000 zł do 10.0000 zł. Podwyższenie kwoty kary powinno zdyscyplinować przedsiębiorców zagranicznych wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe na terytorium RP, co w powiązaniu ze zmianą przepisów w zakresie kontroli zezwoleń na wykonywanie międzynarodowych przewozów drogowych powinno zdyscyplinować przewoźników zagranicznych i spowodować ściślejsze przestrzeganie przepisów w tym zakresie. Wprowadzenie wspomnianych zmian przyczyni się do eliminowania nieuczciwej konkurencji w transporcie drogowym.
W załączniku do ustawy dodaję się nową poz. 3.2 w której wprowadza się kary za wykonywanie przewozu kabotażowego na terytorium RP niezgodne z warunkami wykonywania tych przewozów. Powyższy zapis wynika z precyzyjnego uregulowania w ustawie o transporcie drogowym zasad wykonywania przewozów kabotażowych przez przedsiębiorców z UE Art. 2 projektu nowelizuje ustawę – Prawo o ruchu drogowym, zmieniając art. 78a ust. 4, którego przepis wydłuża dopuszczalny okres czasowego wycofania pojazdu z ruchu przez starostę właściwego ze względu na miejsce ostatniej rejestracji pojazdu.
Według nowego brzmienia art. 78a ust. 4, pojazd może być czasowo wycofany z ruchu na okres od 2 do 24 miesięcy. Poprzednio ten okres wynosił od 2 do 6 miesięcy. Nowe przepisy określają również możliwy łączny okresu wycofania pojazdu z ruchu na nieprzekraczający 48 miesięcy, podczas gdy poprzednio okres ten nie mógł przekraczać 9 miesięcy w roku.
Przygotowane regulacje mają na celu odciążenie przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w zakresie transportu drogowego, w obliczu sygnalizowanej, pogarszającej się sytuacji ekonomicznej tej branży będącej skutkiem słabnących gospodarek większości krajów europejskich. Znaczące wydłużenie dopuszczalnego okresu czasowego wycofania pojazdów z ruchu ma umożliwić zmniejszenie kosztów ponoszonych przez tych przedsiębiorców, wynikających ze zobowiązań podatkowych i ubezpieczeniowych, którymi objęte są pojazdy dopuszczone do ruchu. Jest to realizacja jednego z postulatów środowiska przewoźników drogowych w Polsce - ma to pomóc w ochronie branży transportu drogowego przed skutkami światowego kryzysu ekonomicznego.
Art. 3 nowelizacji zmienia niektóre przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Zmiany te mają na celu przystosowanie przepisów ustawy do wprowadzonej w ustawie o transporcie drogowym instytucji czasowego wycofania pojazdów z ruchu, a także sprecyzowanie zapisów dotyczących przyczep samochodowych.
Umożliwi to dostosowanie przepisów ubezpieczeniowych do nowych rozwiązań w zakresie przewozów drogowych oraz uelastycznienie norm związanych z odpowiedzialnością ubezpieczeniową posiadaczy pojazdów mechanicznych Art. 4 ustawy nowelizuje przepisy ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (art. 2 pkt 7, art. 21a i art. 24), wprowadzając definicję podróży służbowej, a także rozstrzygając, że kierowcy będącemu w podróży służbowej przysługuje dieta na zasadach określonych w Kodeksie pracy. Warunki wypłacania należności z tytułu podróży służbowej kierowcy oraz jej wysokość będą określone w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie wynagradzania.
W związku z Uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2008 r. (Sygn. akt II PZP 11/08) pracownicy zatrudnieni na stanowisku kierowcy zostali pozbawieni świadczeń z tytułu podróży w ramach umówionej pracy. Sąd Najwyższy uznał, że podróżowanie jest normalnym wykonywaniem przez kierowców pracowniczych obowiązków, a nie podróżą o charakterze incydentalnym, krótkotrwałym, odbywaną w celu wykonania wyznaczonego zadania. Kierowcy wykonujący przewozy drogowe nie mogą więc otrzymywać diety na zasadach określonych w Kodeksie pracy.
Stosownie do art.. 775 § 1 k.p. pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową. Koszty te, zgodnie z przepisami wykonawczymi, obejmują m.in. pokrycie ceny noclegów i wyżywienia i mają ułatwić/dofinansować pracownikowi pobyt poza miejscem stałego zamieszkania.
Praca kierowców polega na prawie stałym pobycie poza domem, zwłaszcza kierowców wykonujących przewozy międzynarodowe. Taka sytuacja ma wpływ na koszty socjalne, w tym wydatki na utrzymanie (posiłki, noclegi). Należy zauważyć, że koszty wykonywania pracy i pobytu poza domem są zawsze wyższe od nakładów poniesionych na utrzymanie, gdy praca jest wykonywana w miejscu zamieszkania.
Konieczne jest zatem takie uregulowanie opisanej kwestii, aby kierowcy, którzy w związku ze specyfiką zawodu są w permanentnej podróży nie byli pozbawieni prawa do diety.
Stosowne przepisy w tej sprawie powinny być zawarte w ustawie o czasie pracy kierowców, jako że świadczenia z tytułu podróży wiążą się z czasem pracy kierowców.
Przedmiotowa nowelizacja ułatwi funkcjonowanie przewoźników poprzez wprowadzenie elastycznych uregulowań prawnych.
Projekt aktu normatywnego nie wymaga notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym w przepisach dotyczących sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych.
Przedmiotowy projekt nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej.